Wat doen we?

We evalueren de aanpak van de bestrijding van armoede zoals beschreven in de beleidsnotitie armoede en schulden voor de periode 2019-2022. Ook laten we een minima-effectrapportage door het NIBUD uitvoeren, waarbij de financiële gevolgen van het synchroniseren van de inkomensgrens voor inwoners inzichtelijk wordt. Tevens zullen we het NIBUD vragen om inzichtelijk te maken voor welke huishoudtypen er mogelijk sprake is van een armoedeval. Daarnaast kijken we naar wat het verhogen van de inkomensgrens voor de inwoner aan welzijn en preventie oplevert. De uitkomsten van het NIBUD-onderzoek en van de beleidsevaluatie bespreken we met het armoedeplatform. De uitkomsten verwerken we in een nieuwe Beleidsnota armoede en schulden. Samenwerking met het armoedeplatform bestendigen en versterken we.

In juni 2023 is weer het halfjaarlijkse Armoedeplatform gehouden waarbij informatie gedeeld is over de Nederlandse Schuldhulp Route en het Energiearmoede project. Ook is de stand van zaken gedeeld betreffende het minimabeleid en de wijzigingen in de Schuldhulpverleningstrajecten. Voornemen is om op het volgende Armoedeplatform meer interactief informatie op te halen vanuit de ketenpartners wat als input kan gelden voor de op te stellen integrale beleidsnota waar Armoedebeleid onderdeel vanuit gaat maken. Voor het einde van 2023 zal er een eindevaluatie gedaan zijn met betrekking tot de beleidsnotitie Armoede en Schulden voor de periode 2019-2022.

Om de inkomensgrenzen van regelingen vast te stellen is een minima-effectrapportage van het NIBUD noodzakelijk. In deze rapportage worden de inkomstenplaatjes van verschillende huishoudtypen inzichtelijk gemaakt.
Aan de hand hiervan kunnen inkomensgrenzen worden bepaald.

In 2023 lopen veel eenmalige inkomensondersteunende maatregelen van het rijk af (energietoeslag, de tijdelijke verhoging van de zorgtoeslag en het kindgebonden budget, en het effect van de huurverlaging op de huurtoeslag (waardoor de huurtoeslag lager uitvalt). Bovendien heeft het kabinet in het coalitieakkoord afgesproken om vanaf deze kabinetsperiode iedere vier jaar opnieuw te bekijken of het mogelijk is van het sociaal minimum te leven en mee te doen in de samenleving. Als eerste stap heeft het kabinet een onafhankelijke commissie gevraagd om dit te onderzoeken. De commissie heeft geadviseerd het sociaal minimum aanzienlijk te verhogen. Na Prinsjesdag 2023 zal duidelijk zijn of en hoe het kabinet gevolg geeft aan het advies van de commissie. Bovenstaande maakt dat het Nibud zal worden gevraagd om in het eerste kwartaal van 2024 een minima-effectrapportage op te leveren.

De ambitie is om dezelfde inkomensgrens te gebruiken voor alle regelingen. Zo is het voor inwoners eenvoudiger te bepalen wanneer zij op welke hulp kunnen rekenen. De inkomensgrenzen voor de minimaregelingen zijn, op de individuele inkomenstoeslag (110%) en de collectieve zorgverzekering (140%, derde pakket) na, allemaal gesteld op 120%. We onderzoeken verdere synchronisatie van de inkomensgrenzen.

Om de inkomensgrenzen van regelingen vast te stellen is een minima-effectrapportage van het NIBUD noodzakelijk. In deze rapportage worden de inkomstenplaatjes van verschillende huishoudtypen inzichtelijk gemaakt. Aan de hand hiervan kunnen inkomensgrenzen worden bepaald.
In 2023 lopen veel eenmalige inkomensondersteunende maatregelen van het rijk af (energietoeslag, de tijdelijke verhoging van de zorgtoeslag en het kindgebonden budget, en het effect van de huurverlaging op de huurtoeslag (waardoor de huurtoeslag lager uitvalt). Bovendien heeft het kabinet in het coalitieakkoord afgesproken om vanaf deze kabinetsperiode iedere vier jaar opnieuw te bekijken of het mogelijk is van het sociaal minimum te leven en mee te doen in de samenleving.
Als eerste stap heeft het kabinet een onafhankelijke commissie gevraagd om dit te onderzoeken. De commissie heeft geadviseerd het sociaal minimum aanzienlijk te verhogen. Na Prinsjesdag 2023 zal duidelijk zijn of en hoe het kabinet gevolg geeft aan het advies van de commissie. Bovenstaande maakt dat het Nibud zal worden gevraagd om in het eerste kwartaal van 2024 een minima-effectrapportage op te leveren.

We willen nog meer inzetten op het in een vroeg stadium helpen van inwoners die financiële problemen ondervinden. Hiervoor richten wij ons op het doorontwikkelen en uitbreiden van de aanpak vroegsignalering schulden in de uitvoering door onze schuldhulpverleningsconsulenten. Nadere doelstellingen ten behoeve van vroegsignalering schulden werken we in de komende Beleidsnotitie armoede en schulden voor 2023 en verder uit.

De doorontwikkeling van de vroegsignalering is in gang gezet. Het werkproces is beschreven en er is een betere aansluiting bij de reguliere schuldhulpverlening tot stand gebracht. Er wordt op dit moment gekeken naar mogelijke opties om aan te sluiten bij gesprekken die gevoerd worden door de Woningbouwcorporaties met inwoners die één maand huurachterstand hebben. De tijdelijke inzet van een extra medewerker is verlengd tot mei 2024. Nadere doelstellingen ten behoeve van vroegsignalering schulden werken wij verder uit in de komende Integrale Beleidsnota waar het Armoedebeleid in opgenomen zal worden.

Beleid dat een positieve invloed heeft op de gezondheid en welzijn van onze inwoners, daar zetten we op in. We leggen een grotere nadruk op preventie en blijven oog houden voor de betaalbaarheid van de zorg. De situatie in het sociaal domein is de afgelopen jaren veranderd. Zowel op het gebied van de (financiële) relatie met het Rijk, maar ook in de ontwikkeling van de zorgvragen van inwoners zijn veranderen. Deze steeds veranderende context maakt dat we de Beleidsvisie Sociaal Domein in 2023 evalueren en actualiseren waar nodig.

Op dit moment werken we aan het opstellen van een integrale visie en beleidsnota voor het gehele sociaal domein. In de aanpak staan we stil bij de opgedane ervaringen met de visie en aanpak binnen het gehele sociaal domein van de afgelopen jaren.

De toegang tot het sociaal domein moet zowel fysiek, telefonisch als elektronisch te benaderen zijn. De inwoner met een ondersteuningsvraag kan rekenen op goede informatie en advies, kortdurende ondersteuning, verwerking van een hulpvraag, een beschikking en/of een doorverwijzing naar een ander loket, zoals het Centrum voor Indicatiestelling Zorg (CIZ) voor ondersteuning vanuit de Wet Langdurige Zorg of zorg op basis van de Zorgverzekeringswet (ZVW).
De komende jaren zetten wij in op het bieden van een integrale intake voor inwoners met ondersteuningsvragen. Daarbij kijken wij ook naar integrale dienstverlening. Ook voor andere professionals, die contact hebben met inwoners van de gemeente Zevenaar is de toegang tot hulp en ondersteuning een herkenbare en belangrijke partner. Voor inwoners die geen ondersteuningsvraag hebben (maar wel problemen kennen) en multi-probleem casussen bieden wij een integrale aanpak van de vraagstukken.

Dit is nog in ontwikkeling. De verwachting is dat de nieuwe visie sociaal domein in sterke mate gaat bijdragen aan de integrale blik.

De kwaliteit van de zorg aan onze jeugdigen monitoren we continu door middel van cliëntervaringsonderzoeken, accountantsgesprekken en controle op doelmatigheid, rechtmatigheid en kwaliteit. In de aanbestedingstrajecten hebben wij altijd aandacht voor de kwaliteit van de zorg. Voor wat betreft contracten met jeugdhulpaanbieders en Wmo-zorgaanbieders sluiten we aan bij de regionaal aangestuurde inkooptrajecten van de MGR Sociaal Domein Centraal Gelderland. Bij iedere inkoopronde sturen wij op het afsluiten van langer lopende contracten en het verminderen van het aantal aanbieders.

Deze periode zijn de voorbereidingen voor verlenging of nieuwe inkoop voor een aantal onderdelen begonnen. We kijken kritisch naar bestaande afspraken en convenanten. Zevenaar heeft een actieve rol in de regionale werkgroepen.

Binnen het sociaal domein willen we werken vanuit vertrouwen met minder regeldruk en betere efficiëntie. We hebben de ambitie om een betere balans tussen uitgaven en daadwerkelijke zorg te realiseren en minder geld te besteden aan administratieve taken. Met eenvoudig werken willen we geld besparen, aangezien onnodige regels en processen geld kosten. Door te vertrouwen op onze professionals binnen het sociaal domein is er minder verantwoording en administratie nodig.

Gezien de regionale en landelijke ontwikkelingen (hervormingsagenda) waar minder regeldruk en betere monitoring hoog op de agenda staan, verwachten we de komende tijd hier aandacht aan te kunnen geven. Waar mogelijk proberen we werkprocessen binnen jeugd intern al te toetsen op efficiëntie en noodzaak.

Ons doelgroepenvervoer willen we verbeteren. Dit betreft niet zozeer de huidige functie, het wagenpark of de dienstverlening van de BVO-DRAN, maar onze werkwijze en instroombeheersing. We stellen een verbeterplan op en werken in de periode 2023-2025 onder meer aan alternatieven om de instroom te beperken of om te buigen door inzet van voorliggende voorzieningen.

Dit verbeterplan is gericht op ‘onze werkwijze en instroombeheersing’. Er wordt invulling aan gegeven door vanuit de praktijk te redeneren om te komen tot resultaten. Resultaten als een effectieve en efficiënte werkwijze, beleid dat een beter antwoord en kwalitatieve oplossingen geeft op de steeds complexere vervoersvraagstukken en vervoeralternatieven om de instroom te beperken of om te buigen door inzet van voorliggende voorzieningen. Het verbeterplan wordt in oktober 2023 aan het college ter vaststelling aangeboden.

Sinds de invoering van de Jeugdwet (2015) is jeugdzorg voortdurend in ontwikkel. Wij nemen actief deel aan relevante regionale overleggen (via de MGR Sociaal Domein Centraal Gelderland) en blijven op de hoogte van de ontwikkelingen en oefenen waar mogelijk invloed uit.
Wij volgen de ontwikkelingen via de VNG nauwgezet. Verder volgen wij ook de landelijke ontwikkelingen op het gebied van innovatie. Best–practices nemen we (indien mogelijk) over in Zevenaar.

Zevenaar heeft een actieve rol in de regio en is nauw betrokken bij de ontwikkelingen rondom de hervormingsagenda, zowel op beleids- als bestuurlijk niveau.

De inzet van mantelzorgers is van groot belang en van onschatbare waarde, ook om te voldoen in de groeiende zorgvraag. We onderzoeken hoe mantelzorgers een waardering gegeven kan worden, aanvullend op de bestaande mantelzorgondersteuning.

Voor het zomerreces is de aanpak voor 2023 door het college vastgesteld en een opdracht verleend aan Caleidoz voor de uitvoering. Begin 2024 evalueren wij deze aanpak met de raad.

We houden meer rekening met de menselijke maat bij de uitvoering van de Participatiewet, bijvoorbeeld door het aanpakken van hardheden en knelpunten bij de uitvoering van de Participatiewet. Daarbij hebben we tevens aandacht voor de vorm van onze handhaving.

Wij zoeken bij dit onderwerp aansluiting bij de landelijke ontwikkelingen op dit terrein. Er doen zich op dit moment veel ontwikkelingen voor op dit beleidsveld; het gaat hier om de Participatiewet in balans (herziening van de Participatiewet). Dit is een intensief en omvangrijk traject.
Vertaling hiervan in concrete maatregelen zal in de jaren 2024, 2025 plaatsvinden.

De effectiviteit van een aantal preventieve voorzieningen in het sociaal domein die de afgelopen jaren zijn wegbezuinigd onderzoeken en herzien we waar nodig. Het gaat hier om een heroverweging van bezuinigingen op sociaal raadsliedenwerk, volwasseneneducatie (Caleidoz) en mantelzorgondersteuning (zie ook 6.3.1).

We onderzoeken momenteel welke voorliggende voorzieningen extra ondersteuning nodig hebben of extra impulsen moeten krijgen.

Vrijwilligerswerk kan werkzoekenden helpen bij het vinden van een baan en draagt bij aan het voorkomen van eenzaamheid. We willen soepeler omgaan met de regels voor vrijwilligerswerk voor werkzoekenden. Ook met andere regels voor werkzoekenden willen we experimenteren om de kans op het vinden van een passende baan te vergroten.

Dit onderwerp maakt onderdeel uit van de Liemerse Participatieagenda; eind 2023 wordt gestart met planontwikkeling. Vertaling hiervan in beleid en nadere maatregelen zal in 2024 vorm krijgen.